sobota, 29 grudnia 2012

Jednodńuwka futurystuw


Numer 5 "Formistów" (maj 1921) zawiera na s. 17 następujący anons:
10 czerwca r.b. ukaże się Jednodńuwka futurystuw mańifesty futuryzmu polskiego wydańe nadzwyczajne na całą Żeczpospolitą Polską zawierająca: Manifesty w sprawie natyhmiastowej futuryzacji żyća, poezji, teatru, krytyki, ortografii itp. ostatnie poezje Tytusa Czyżewskiego, Brunona Jasieńskiego, Stanisława Młodożeńca, Anatola Sterna, autokrytyki wielkih futurystuw, artykuły dotyczące wszystkich dźedźin życia i sztuki.
Cena egzemplarza mk. 20.
Do nabyća we wszystkih księgarńah, biurah dziennikuw i u roznosićeli.
Autorem tego tekstu byl zapewne Jasieński. On też podany jest w stopce jednodniówki jako "redaktor i wydawca". Ta dużego formatu (94,4 x 31,4cm) publikacja tłoczona była "czcionkami Drukarni Związkowej w Krakowie, ul. Mikołajska L. 13, pod zarządem J. Dziubanowskiego". W stosunku do zapowiedzi cena uległa zmianie, wynosiła 30 marek. Wydanie jednodniówki zbiegło się z datą wielkiego wieczoru grupy krakowskiej w sali Teatru im. Słowackiego w Krakowie (11 VII o godz.23).
Traktujemy ją jako publikację futurystów krakowskich, mimo że ukazała się już po wspólnych wieczorach oby grup, świadectwem nawiązanej współpracy jest umieszczenie w "Jednodńuwce" wiersza (Poezja ziemi) i autokrytyki (Ja o sobie) Sterna. Jeszcze ściślej można by określić "Jednodńuwkę" mianem autorskiej publikacji Jasieńskiego. Jego bowiem dziełem są zarówno podstawowe manifesty jak i drobne noty. Młodożeniec wydrukował tu tylko dwa wiersze (Pszewrut i Othłań), Czyżewski dwa wiersze (Hymn do maszyny mego ćała i W szpitalu obłąkanych) oraz autokrytykę (O "źelonym oku" i o swoim malarstwie. [Autokrytyka-autoreklama]).
Pozostałą część publikacji wypełniają teksty Jasieńskiego, wiersze: Pogżeb Reńi, Zmęczył mńe język..., manifesty: Do narodu polskiego mańifest w sprawie natyhmiastowej futuryzacji żyća, Mańifest w sprawie poezji futurystycznej, Mańifest w sprawie krytyki artystycznej, Mańifest w sprawie ortografii fonetycznej, oraz teksty drobniejsze: nota domagająca się " skasowania cenzury prewencyjnej dla odczytuw i wieczoruw poetyckich, jako instytucji urągającej elementarnym zasadom państwa konstytucyjnego", nota krytykująca życie teatralne i domagająca się "oddania wszystkih budynkuw teatralnych i cyrkowych" w ręce futurystów, nota o spoliczkowaniu Pieńkowskiego przez Iwaszkiewicza, artykulik o Solskiej, Pszegląd prasy w mińatuże oraz nota Od redakcji. Są to klasyczne teksty programowe polskiego futuryzmu.    

Andrzej K. Waśkiewicz, Czasopisma i publikacje zbiorowe polskich futurystów, [w:] idem, W kręgu futuryzmu i awangardy. Studia i szkice, Wrocław 2003, s. 249-250.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz