środa, 6 lutego 2013

Vítězslav Nezval - Pantomima

[W 1924 roku] ogłosił drugi z kolei zbiór wierszy, dając mu tytuł Pantomima. Składające się na tom liryki, utwory anegdotyczne i żartobliwe, filmowe libretta potwierdzają silny wpływ poezji francuskiej na ukształtowanie się wyobraźni poetyckiej Nezvala. 
(...)
Nezval zawsze żywiołowy, stale rozwijający swój warsztat twórczy, ulegający różnym prądom literackim w poszukiwaniu nowych środków wyrazu sięgnął po wzorce do surrealistycznych poetów francuskich, którzy głosili hasła swobodnego wyrażania swoich myśli i pragnień, uniezależnienia wyobraźni artysty od wszelkich form logicznego myślenia. Źródła formy artystycznej wierszy Nezvala mają pewien związek z tą poezją, autor Pantomimy wypracował jednakże własną poetykę, którą nazwał później "poetyzmem", zapoczątkowując w ten sposób jeden najistotniejszych kierunków w literaturze czeskiej dwudziestego wieku. Poetyzm zerwał z tradycyjną formą poetycką, postulował "czystą" lirykę, widząc najważniejsze jej wartości estetyczne w umiejętnym obrazowaniu, barwnej grze metafor i dźwiękowej urodzie wiersza. Jednym z głównych teoretyków poetyzmu stał się Karel Teige. Opracowane przez Nezvala wespół z Teigem manifesty tego nowego kierunku głosiły: "Poetyzm pragnie uczynić z życia wspaniałe przedsiębiorstwo rozrywkowe, ekstatyczny karnawał, arlekinadę uczuć i wizji, pijaną etiudę filmową, cudowny kalejdoskop...". Krytyk literacki Andrzej Piotrowski (w którego tłumaczeniu podajemy powyższy cytat) o młodzieńczym zaangażowaniu poety w literaturę pisze: "Żywiołowy temperament i otwartość, prostota i serdeczność jednają mu przyjaciół, wspaniały zaś talent - zwolenników, staje się rzecznikiem pokolenia".

Jadwiga Bandrowska-Wróblewska, Nota biograficzna, [w:] Vítězslav Nezval, Poezje wybrane, wybór i wstęp Anna Kamieńska, Warszawa 1968, s. 120-122.


Vítězslav Nezval

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz